Ludzie znikąd. Nieprzenikniony świat skautów piłkarskich

recenzja

Powyższe pytanie może wydawać się nieco prowokujące? No bo jak, piłkarze to przecież normalni faceci, którzy w młodym wieku lubili kopać piłkę, wychodziło im to całkiem dobrze, następnie trafiali do profesjonalnych klubów, w których stawiali pierwsze kroki, a następnie wypłynęli na szerokie wody. W tej syntetycznej opowiastce jest jednak pewien etap, szalenie istotny, w którym talent i pragnienie zostania zawodowym piłkarzem nie wystarczają. Który to etap i co musi się stać, żeby zostać piłkarzem rozpoznawalnym na całym świecie klubu?

W połowie marca bieżącego roku, na polskim rynku wydawniczym ukazała się książka Michaela Calvina "Ludzie znikąd". Tytuł na pierwszy rzut oka nie mówi nam zbyt wiele. Brytyjski dziennikarz określił takim mianem ludzi, którzy stoją za wynajdywaniem piłkarskich perełek. Skauci, bo to o nich mowa, oglądają po kilka meczów w tygodniu, sporządzają setki raportów, obserwują dziesiątki nastoletnich piłkarzy, poświęcają masę czasu na swoją pracę, a tak naprawdę bardzo często ich rola jest niesłusznie marginalizowana.

Michael Calvin rozmawiał z wieloma osobami, wiodącymi zwyczajne życie, dla których skauting to coś więcej niż praca. Dla których pójście na mecz po całym dniu w pracy nie jest jedynie kolejnym przykrym obowiązkiem, ale czymś znacznie więcej – poczuciem misji i oddaniem się swojej miłości. Piłkarscy skauci biorą udział w meczach, których publiczność składa się w większości z rodzin i znajomych młodych piłkarzy. Spotkania takie, nie umniejszając im, w żadnym stopniu nie dorównują meczom angielskiej Premier League czy hiszpańskie Primera Division. Jest jednak coś, co składania tych ludzi do opuszczenia ciepłego mieszkanka i udania się w deszczowy listopadowy wieczór na niszowy mecz.

Dzięki "Ludziom znikąd" poznajemy tajniki pracy skautów. Dowiadujemy się, na co zwracają oni uwagę i jakie są ich metody na znalezienie następcy Leo Messiego czy Cristiano Ronaldo, jakie cechy są najważniejsze u młodych piłkarzy. Po dokładnym przeczytaniu tej książki zdamy sobie sprawę, że oko kibica w niczym nie przypomina oka skauta. Bardzo często zdarza się bowiem, że skaut, oglądając dane spotkanie, tak bardzo skupi swoją uwagę na jednym piłkarzu, którego właśnie miał obserwować, że nawet nie wie, jakim wynikiem zakończyło się dane spotkanie, jaki miało przebieg. Skaut z powołania potrafi na tyle skupić się na danym piłkarzu, na jego zachowaniu przez 90 minut, że nie wie, gdzie aktualnie rozgrywana jest akcja – liczy się tylko jedna osoba.

Ciekawe również jest to, na jakie rzeczy skauci zwracają uwagę. Wydawać by się mogło, że są to statystyki, które obecnie atakują nas ze wszystkich stron. "Znawcom" futbolu wydaje się, że przecież napastnika powinno rozliczać się ze strzelonych bramek, albo przynajmniej z liczby asyst. A bramkarz zasługuje na uwagę tylko wtedy, gdy seryjnie potrafi zachowywać czyste konta. Książka Michaela Calvina uświadomi nam, że wszystkie te aspekty, skądinąd ważne, nie mają większego znaczenia przy wynajdywaniu przyszłych gwiazd światowego futbolu. Skauci mają to niewdzięczne zadanie, że spośród licznego grona młodych chłopaków muszą wybrać raptem kilku z nich, o ile w ogóle jakiegoś wybrać, którzy zostaną zaproszeni do profesjonalnych klubów. I statystyki nie odgrywają tutaj decydującej roli.

To skauci są tymi, którzy informują kluby, na kogo zwrócić szczególną uwagę. To oni bardzo często odbywają z rodzicami potencjalnego profesjonalnego piłkarza pierwszą rozmowę. Ich zadaniem jest znalezienie chłopaków, którzy posiadają cechy predestynujące ich do gry na najwyższym poziomie. Tak jak każdy człowiek jest inny, tak samo każdy piłkarz czymś się od siebie różni, nie ma dwóch takich samych. U każdego trzeba jednak dostrzec pewne cechy, które sprawią, że profesjonalne uprawianie sportu będzie jego właściwą drogą.

Dobry skaut to także dobry psycholog. Bardzo często zdarza się bowiem, że młodzi piłkarze są znakomici w swojej kategorii wiekowej, wyróżniają się umiejętnościami, ale w pewnym momencie coś u nich gaśnie i sprawia, że nie są oni w stanie przeskoczyć pewnego poziomu. Często zdarza się, że o jakimś piłkarzu mówi się "niespełniony talent" albo "wieczna nadzieja", obwiniając przy tym kluby, że nie potrafią wykorzystać potencjału danego piłkarza. Rzeczywistość jest jednak taka, że żeby stać się profesjonalnym piłkarzem, trzeba mieć coś znacznie więcej niż tylko talent. Oczywiście, bez talent ani rusz, ale bez odpowiedniej psychiki tym bardziej.

Książka Michaela Calvina dogłębnie rozwiewa wszystkie powyższe kwestie. Pokazuje, jak wygląda życie skautów i jakie są tajniki ich pracy. Z pewnością wiele z nich zaskoczy zwyczajnych kibiców i sprawi, że zaczną oni w inny sposób patrzeć na piłkarzy, nie tylko tych młodych. "Ludzie znikąd" w doskonały sposób ukazują, w jaki sposób rodzą się przyszłe gwiazdy futbolu, jakimi cechami się wykazują, że ktoś zwraca na nich uwagę i co sprawia, że oni – skauci – poświęcają swój czas, a niekiedy także pieniądze, żeby obserwować ich pierwsze kroki w świecie futbolu.

recenzja

Skauci są dla wielu kibiców zwykłymi pracownikami drużyn, którzy za klubowe pieniądze jeżdżą po świecie i szukają przyszłych gwiazd piłki. Prawda, o której szary bywalec stadionów nie ma pojęcia, jest jednak zupełnie inna. I to właśnie tą ciemniejszą stronę tego zawodu pokazuje nam w swojej książce Michael Calvin. Zawodu, w którym niczego nie można być pewnym, a często jedyną korzyścią ze znalezienia przyszłej gwiazdy jest jedynie podziękowanie wypisane na klubowym papierze. Calvin zabiera nas w podróż po najróżniejszych angielskich stadionach, poziomach rozgrywkowych i klubowych korytarzach, w których rozgrywają się losy tytułowych "Ludzi Znikąd". Ludzi uzależnionych od piłki i nie potrafiących wyobrazić sobie życia bez niej. Ludzi, którzy często przemierzają setki kilometrów, by w zimnie i deszczu oglądać mecz dwóch młodzieżowych drużyn zakończony wynikiem 0-0. Ta książka dla wielu osób może być otrzeźwieniem. Zniszczeniem zakłamanego obrazu skautingu, który na podstawie różnych piłkarskich legend powstał w wielu umysłach. Być może dla kogoś będzie to również upadek wyobrażenia o całej piłce nożnej, w której kluby dbają o swoich ludzi. Bardzo ciekawa jest budowa tej książki, która w każdym rozdziale zabiera nas w inne miejsce i inną sytuację. Raz słuchamy opowieści skauta z 40-letnim stażem, a raz poznajemy tajniki nowoczesnej oceny zawodników na podstawie wzorów matematycznych. I sami możemy sobie wyrobić zdanie o tym, który z tych systemów jest lepszy. Dzieło Calvina bezsprzecznie zasłużyło na tytuł "Najlepszej Sportowej Książki Roku w Wielkiej Brytanii", który otrzymało w 2014 roku. Jest to pozycja obowiązkowa dla wszystkich kibiców - nie tylko dostarcza rozrywki, ale też pozwala odkryć wiele rzeczy, o których na co dzień się nie słyszy.